Mesaj Sayısı : 476 Points : 998 Kayıt tarihi : 29/11/09 Yaş : 37
Konu: Bilgisayar Ağlarının Yapısı Ptsi Ara. 07, 2009 3:36 pm
Günümüzde kullanılan bilgisayar ağlarının temeli şimdiki ismi Savunma ileri düzey araştırma projeleri kurumu olan DARPA’nın öncülüğünde gerçekleşen ARPANET e dayanır.
Bilgisayar ağları büyüklüklerine ve kullanımlarına göre 3 guruba ayrılır.
1-Yerel bilgisayar ağları(lokal area network-LAN)
2-Metropolitan bilgisayar ağları(Metropolitan area network-MAN)
3-Geniş alan ağı(Wide area network-WAN)
Yerel bilgisayar ağları(LAN): Bu konuyla uğraşanların sıklıkla duydukları bir terimdir.
Bir yerel bilgisayar ağının en önemli özelliklerinden bazıları şunlardır.
A-Yerel bilgisayar ağına bağlı bilgisayarlar bir yada birkaç kilometreden daha büyük alana dağılmamıştır.
B-Yerel bilgisayar ağındaki veri iletim hızı genellikle 1mbps hızından daha yüksektir.
C-Yerel bilgisayar ağları genellikle tek bir organizasyon tarafından sahiplenilir ve yönetilirler.
Metropolitan bilgisayar ağları(MAN): Bir şehir yada daha doğrusu bir metropol içinde kurulmuş bilgisayar ağıdır. Genellikle birkaç mevcut yerel bilgisayar ağının birleştirilmesi sonucu kurulan ağlardır.
Geniş alan bilgisayar ağları(WAN):Ülke kıta hatta dünya çapındaki bilgisayarların birbirleriyle irtibatlandırılması sonucunda oluşmuş veya kurulmuş olan bilgisayar ağlarıdır. Ağırlıklı olarak iletişim ve bilgi alışverişinde kullanılırlar ve mevcut yerel veya metropolitan ağların birleşmesi ile oluşturulurlar.
Yerel bilgisayar ağlarının diğerlerinden en önemli farkı ve üstünlüğü bilgisayar ağının sahibi olan kuruluşun yapacağı yatırıma göre yüksek performans sağlamasıdır. İnsanların yerel bilgisayar ağı kurmalarının en önemli nedenlerinden birisi ellerindeki mevcut kaynakları bir çatı altında toplayarak daha verimli kullanılmasını sağlamaktır. Bu düşünceyle yola çıkan bir kuruluş kuracağı ağdaki bilgisayarlar arasındaki veri iletişim hızının da yüksek olmasını ister.bu yüzden hemen hemen bütün yerel bilgisayar ağlarında yüksek hızlı bir omurga olur.omurga bir bilgisayar ağının temel bağlantısını oluşturur ve ağın hızını belirler. Omurganın hızı ve fiyatı arasında doğru orantı vardır.yani ne kadar hızlı bir omurga seçilirse yatırım maliyet o oranda artar ve yönetimi biraz daha karmaşık hale gelir. Bu durumda daha hassas kriterlerde bir seçim gerekir. Omurgaya bağlı olan fakat kendi içlerinde omurgadan bağımsız çalışabilme imkanına sahip olan bilgisayarları birbirine bağlayan hatlara ‘segment’ adı verilir.
Aslında bir yerel bilgisayar ağının hızından bahsetmek yerine belirli bir segment indeki hızından söz etmek daha doğru olur. Çünkü oluşturulan yapı gereği ağın bazı elemanları ağın tüm kullanıcıları tarafından ortak kullanılmakta olup bu ağ elemanı bir düğüm noktasını oluşturmaktadır.böyle bir düğüm noktasından o zaman dilimi içinde yararlanmaya çalışan kullanıcı sayısı hızı tayin etmektedir. Genellikle MAN ve WAN türü büyük bilgisayar ağlarında kaynak paylaşımının dışında bilgi alışverişi ve iletişim ön plana çıktığı için ve bu ağlara mali destek sağlayan tek bir kuruluş olmadığı veya güçlükle sağlandığı için genellikle ağ hızı çok yüksek değildir. Üstelik uzun mesafe iletişimi için özel iletişim ortamları oluşturmak yerine mevcut olan haberleşme ortamlarını kullanmak (telefon hatları yada uydu haberleşmesi) çok daha ekonomik olduğu için bu ağların hızları yerel bilgisayar ağlarına göre çok daha düşüktür. Yukarıda da belirtildiği üzere burada belirtmemiz gereken bir başka önemli noktada hızın kullanıcı ile de ters orantılı olduğudur. Şüphesiz bilgisayar ağlarında daha çok kullanıcı ve bilgisayar ağa bağlı olacağından bilgisayar ağının hızı da azalacaktır.
Yerel bilgisayar ağlarının diğerlerinden bir başka önemli farkı ise planlamanın daha ciddi bir biçimde yapılması gerekliliğidir. Büyük bilgisayar ağları çoğunlukla onları oluşturan ufak bilgisayar ağlarının özelliklerine sahiptir. Yeni yerel bilgisayar ağları kurulup büyük bilgisayar ağlarının birer parçası oldukça hem de kurulacak olan ağ planlı aşamalarla genişleme imkanına sahip olur.
Bir yerel bilgisayar ağı kurarken en önemli parametre topolojisidir. Bilgisayar ağının topolojisi ağa bağlanacak olan donanımın birbiri ile fiziksel olarak ne şekilde irtibatlanacağını belirler. Teoride ve kitaplarda çok çeşitli topolojiler bulunmasına rağmen pratikte yerel bilgisayar ağlarında kullanılan belli başlıları şunlardır.
1-Doğrusal (LineBus) Topoloji: Bu topolojiye sahip ağda bütün bilgisayarlar tek bir veri yoluna doğrudan bağlanır. Bu tür sistemlerde genellikle veri yolu omurgadan başka bir şey değildir. Bu nedenle bu topolojinin kullanıldığı ağlar en düşük maliyetle ve en az kullanıcılı olarak kurulabilendir. Örneğin bilgisayarlardaki ethernet kartlarının BNC çıkışlarını bir BNC-T konnektörü ve koaksiyel kablo ile bağlayarak sonlandırıcıyla kapatarak doğrusal bağlantı oluşturmak mümkündür.
2-Yıldız (star) Topolojisi: Yıldızın merkezinde bir konsantratör (hub/switch) olur ve diğer bütün bilgisayarlar bu merkeze irtibatlanır.
3-Ağaç (Tree) Topolojisi: Her düğüm noktasında bir hub/swich/konsantratör vardır ve bu Hub/swich/konsantratorler hiyerarşik bir düzen içerisinde bir üst seviye ile irtibatlıdır.
4-Yuvarlak (ring) Topoloji: Bütün bilgisayarlar bir çember oluşturacak şekilde birbirlerine bağlıdır.
Yukarıda sayılmış olan topolojilerin sadece bir tanesi ile sınırlı kalma zorunluluğu yoktur. Birbirinden farklı topolojilere sahip birkaç ağ birbirine bağlanabilir. Örneğin doğrusal topolojiye sahip bilgisayar grupları ağaç topolojisindeki dalları içerecek şekilde bağlanabilir yada yuvarlak topolojiye sahip bir bilgisayar ağı doğrusal topolojiye sahip bir bilgisayar ağına bağlanabilir. Burada önemli olan iki farklı yapının birbirine bağlanması esnasında gerek donanımın gerekse yazılımın birbiriyle uyum sağlaması ve bu uyumu sağlamak için iki yapı ile uyumlu ara birimler kullanmaktır.
Bir yerel bilgisayar ağında seçilmesi gereken ikinci parametre veri iletim ortamıdır. En yaydın olarak kullanılan telli veri iletim bükülü çiftkoaksiyel kablo ve fiber optik kablodur.
İki türlü bükülü kablo vardır. Bunlardan ilki korumalı çok damarlı kablolar ise hareketli (bilgisayarla priz arasında) bağlantılarda kullanılması gerekir.
Koaksiyel kablo kalın koaksiyel kablonun ki ise 0.4 inç çapında RG-6 kablosudur.
Fiber optik kablo daha pahalı ve elastiktir. Son zamanlarda en yaygın kullanımı da ring topolojiye sahip ağlar üzerindedir. Şirketimiz uygulamalarında 200 mt ve daha uzak binalar arasında kullanılmaktadır.
Kullanılan topoloji ve iletim ortamına göre yerel bilgisayarlar ağında bilgi iletim hızı da değişir. Bilgi iletim hızı boş birimi ile gösterilir ve saniyede iletilen bit anlamına gelir.
Ağın hızını belirleyen esas faktör yukarıda sayılanların dışında Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü (IEEE) tarafından belirlenmiş olan ve daha sonra uluslar arası standartlar organizasyonu tarafından uluslar arası yapılan bir dizi standarda uymak zorundadırlar. Bunların en ünlü olanları IEEE-802 serisi yada o serinin uluslar arası karşılığı olan ISO-8802 serisi standartlarıdır. Aslında bu standartlar yerel bilgisayar ağının ne şekilde kurulacağını değil bilgisayar ağında bilginin nasıl paketleneceğini ve transfer edileceğini belirler. ISO nun belirlemiş olduğu Açık Sistem Bağlantısı ağ referans modeline göre bir bilgisayar bağlantısı yedi katmandan oluşur. Bu katmanların her biri diğer katmanları tamamlayan özellikte; yani kendisinden önceki ve sonraki ile arabirim olma özelliğinde ve tek başına tanımlı bir görevi yerine getirebilecek yeterliliktedir.
İNTERNET ERİŞİMİ
İnternet değişik yapıdaki donanımlara ve işletim sistemlerine sahip bilgisayar aglarının birbirlerine ceşitli haberleşmne hatları ile ortak bir iletim protokolü kullanılmasıyla bağlandığı dünya çapında bir bilgisayar ağıdır.
Bu ağ üzerindeki sistemler birbirleri ile kesintisiz 24 saat veri iletişimi ve haberleşme imkanına sahiptirler.İnternet vasıtasıyla dünyanın herhangi bir yerindeki internet kullanıcısı baska bir yerdeki kullanıcı ile bu sistem üzerinden haberleşebilir.İnternetin bir sahibi yoktur ancak düzenli çalışmasını saglayan gönüllü kuruluslar vardır.
İnternetin temel işlevi haberleşmedir ilk önce teknolojik haberleşme amaçlanırken evrenselleşmesini takiben günümüzde her türlü konuda haberleşme yapmak mümkün hale gelmiştir.